Dieta w HASHIMOTO

Budzisz się i już jesteś zmęczona, cały dzień towarzyszy Ci ospałość, humor Ci nie dopisuje, a może włosy lecą garściami? Mimo starań nie możesz zrzucić kilogramów, jesz tyle samo, a masz wrażenie, że puchniesz? Dodatkowo kołatania serca, problemy z koncentracją, zawroty głowy i bóle migrenowe.

Sprawdź funkcjonowanie swojej tarczycy!

Hashimoto-przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy to konsekwencja zaburzeń w funkcjonowaniu układu immunologicznego, jest to atak układu odpornościowego na tarczycę, który prowadzi do jej niszczenia. Choroba ta charakteryzuje się obecnością autoreaktywnych limfocytów naciekających tkankę tarczycy oraz autoprzeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej (antyTPO) i tyreoglobulinie (antyTG). Charakteryzuje się zaburzeniem produkcji hormonów tarczycy, co w konsekwencji prowadzi do rozwoju niedoczynności tarczycy.  Na początku choroby możemy mieć do czynienia z łagodną lub umiarkowaną nadczynnością tarczycy, ponieważ dochodzi do uwolnienia nadmiernej ilości hormonów z uszkodzonych przez limfocyty komórek tarczycy.

Zapalenie tarczycy Hashimoto to choroba dziedzina, częściej występuje u kobiet, jej szczyt przypada na okres dojrzewania, ciąży czy  menopauzę. Częstsze wystąpienie choroby u kobiet nie oznacza braku wystąpienia u mężczyzn! Mimo tego, że mamy zapisane niektóre choroby w genach, nie każda z nich musi się uaktywnić, bardzo duży wpływ ma również otoczenie i nasz styl życia, to jakie pokarmy spożywamy, to co nosimy, to jakich kosmetyków używamy.

Choroba autoimmunologiczna ma swój początek, gdy zadziałają 3 czynniki:

  1. geny,
  2. czynniki wyzwalające chorobę, które uruchamiają ekspresję genów tzw. stresory,
  3. zespół jelita nieszczelnego, który zaburza zdolność układu odpornościowego do autoregulacji,

Izabella Wentz autorka książki „Hashimoto, jak w 90 dni pozbyć się objawów” wskazuje na to że zespół jelita nieszczelnego (leaky gut syndrome) zawsze poprzedza reakcję autoimmunologiczną. Dodatkowo mówi o tym, że nadmierny stres, razem z niedoborami pokarmowymi oraz rozszczelnione jelito leży u podstaw choroby i jest odpowiedzialny za jej rozwinięcie i kontynuację.  STRES blokuje odpornościową odpowiedź komórkową, ale także generuje cytokiny prozapalne. Czynnikami rozwoju choroby są również infekcje wirusowe  m.in. wirus Epstein – Barr, lamblie, borelioza czy Helicobacter pylori.

Dodatkowo osoby, które cierpią na Hashimoto bardziej narażone są na inne choroby autoimmunologiczne m.in. toczeń, cukrzyca typu I, choroba Addisona czy niedokrwistość złośliwą. Dlatego tak ważne jest spojrzenie holistyczne na cały funkcjonujący układ. 

Niedoczynność tarczycy może wywołać spowolnione podstawowej przemiany materii aż o 30%. Dlatego osoby, które cierpią na niedoczynność, mogą mieć problemy z redukcją masy ciała.

Objawy niedoczynności tarczycy:

  • brak energii,
  • zmęczenie, ospałość,
  • wypadanie włosów,
  • brak tolerancji na zimno,
  • problemy ze schudnięciem,
  • smutek, depresja,
  • złe samopoczucie,
  • wahania nastrojów,
  • problemy z koncentracją i pamięcią,
  • bóle stawów,
  • trądzik,
  • opuchnięta twarz,
  • refluks,
  • ból żołądka,
  • poranne zmęczenie,
  • rozdrażnienie, nerwowość,
  • kołatania serca,
  • nocne poty,
  • rozchwianie emocjonalne,
  • utrata wagi,
  • stany lękowe,
  • uczucie gorąca,
  • apatia, uczucie otępienia,
  • zawroty głowy,
  • mdłości,
  • bezpłodność,
  • egzema.

Jak diagnozować?

Przede wszystkim udać się do endokrynologa, który zleci badania krwi  (TSH, ft3, ft4, aTPO, aTG) i wykona USG tarczycy. Objawem Hashimoto jest podwyższony poziom TSH, obniżenie wolnej tyroksyny (fT4) oraz niekiedy również wolnej trójjodotyroniny (fT3).

Diagnozę stawia lekarz i to on ustala dawkę leku. 

Jednak leki to nie wszystko w chorobie Hashimoto bardzo ważną rolę odgrywa dieta. Chodź nie można choroby wyleczyć można ją wprowadzić w remisję.=

Zalecenia dietetyczne powinny być dostosowane indywidualnie do pacjenta. Stosowanie diety powinno rozpocząć się od wyeliminowania produktów przetworzonych, cukru i alkoholu. Dieta powinna być PRZECIWZAPALNA, bazować na produktach jak najbardziej naturalnych, sezonowych. Zaczynając od podstaw spożywaj od 3 do 5 posiłków dziennie. 

Zadbaj o odpowiednią podaż białka które uczestniczy jako substrat syntezy hormonów tarczycy, szczególnie te pełnowartościowe pochodzące z produktów mięsnych, ale także tłuste ryby morskie, nasiona roślin strączkowych, jajka.

Wyklucz produkty będące źródłem cukrów prostych (np. cukierki, ciastka, wafelki, wysokosłodzone dżemy, owoce kandyzowane potęgujące wzrost ryzyka rozwoju otyłości, cukrzycy i innych chorób, w tym nowotworów).

Wyeliminuj dania wysoko przetworzone, które zawierają tłuszcze trans i działają prozapalnie. 

Spożywaj produkty bogate w kwasy Omega 3. Znajdują się głównie w tłustych rybach morskich tj. łosoś, halibut, wykazują one właściwości przeciwzapalne oraz pobudzają przekształcanie trójjodotyroniny w tyroksynę.

Spożywaj produkty bogate w selen tj. jaja , nasiona roślin strączkowych, krewetki, sardynki, skorupiaki, czosnek, grzyby, orzechy brazylijskie i ryby. Selen to składnik peroksydazy glutationowej, chroni tkankę tarczycową przed stresem oksydacyjnym. Pierwiastek ten wpływa zmniejszenie aktywności zapalnej. 

Bardzo popularne stają się diety paleo, eliminacyjne, jednak najważniejszą kwestią jest podejście indywidualne do pacjenta. Jeśli objawy na to wskazują można zastosować dietę eliminacyjną bez pszenicy, bez glutenu, bez laktozy.  Osobiście uważam, że wydawanie kwot rzędu 1000 zł na testy na nietolerancje etc. jest bez sensu znacznie lepiej zacząć pod postaw 

Najważniejsze jest słuchanie organizmu i obserwacja go, a nie podążanie za modami żywieniowymi.

Zadbaj również o prawidłowe pH żołądka i regenerację wątroby, a także funkcjonowanie jelit. Badania pokazują, że 20% hormonu T3  jest przekształcane w jelitach, a każde naruszenie flory bakteryjnej może mieć wpływ na zaburzenie prawidłowej pracy tarczycy.

Zadbaj o odpowiednią podaż żelaza stanowi składnik peroksydazy jodującej, będącej enzymem biorącym udział w syntezie hormonów tarczycy. Niedobór żelaza powoduje zmniejszoną syntezę hormonów tarczycy poprzez zmniejszoną konwersję T4do T3oraz przyczynia się do zwiększonego wydzielania TSH. Chude mięso, zielone warzywa, roślin strączkowe, chleb z pełnego przemiału, buraki, jajka. 11. Zadbaj o odpowiednią podaż cynku(8mg). Cynk bierze pośredni udział w przemianach białek, tłuszczów i węglowodanów, a także uczestniczy w prawidłowym funkcjonowaniu układu immunologicznego. Wykazuje właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne. Produkty bogate w Zn to: sery podpuszczkowe, jaja, kasza gryczana, zarodki pszenne i pestki dyni, a także pieczywo pełnoziarniste i mięso. 12. Dieta powinna pokryć zapotrzebowanie na witaminy antyoksydacyjne A,C, E. → pokarmy bogate w witaminę A i beta-karoten: marchew (najlepiej surowa), lekko gotowane lub na parze: szpinak, kapusta, botwinka, jarmuż, dynia, czerwona i żółta papryka, morele, melon, bataty-słodkie ziemniaki. Bogate w witaminę A są także podroby gotowana wątróbka cielęca, olej z wątroby dorsza, wiejskie jajka. → pokarmy bogate w witaminę C: surowa natka pietruszki, brokuły, owoce cytrusowe, sałata rzymska, inne zielone sałaty, czerwona papryka (czy wiesz, że 1 średniej wielkości surowa papryka pokrywa niemal 100% dziennego zapotrzebowania na wit.C dla dorosłej kobiety) → pokarmy bogate w witaminę E:nasiona słonecznika, migdały, awokado.

Warto suplementować się wit. D3(2000IU) dla prawidłowego funkcjonowania gruczołu tarczycy, gdzie znajdują się receptory tej witaminy.

Indywidualnie można również wprowadzić suplementy wpływające na stymulację systemu odpornościowego a także probiotykoterapię.

Źródła:

  1. Role of blocking TSH receptor antibodies on the development of hypothyroidism and thyroid atrophy in primary myxedema. Korean J Intern Med. 4(2): 108–117, indexed in Pubmed: 2577255 (1989) Cho BY, Shong YK, Lee HK,[i in.]
  2. SELEN W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA – CHARAKTERYSTYKA PIERWIASTKA I POTENCJALNE ZASTOSOWANIE TERAPEUTYCZNE BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLIX  4, str. 818–829  (2016) Klecha, Bukowska
  3. Zalecenia żywieniowe w niedoczynności tarczycy i chorobie Hashimoto (2017) Ratajczak, Moszak, Grzymisławski
  4. Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy przy współwystępowaniu choroby Hoshimoto (2015) Zakrzewska, Zegan, Michota-Katulska
  5. Rozszyfruj swoją krew (2017) Ihtanowicz, Ptak
  6. Zalecenia diagnostyczno-żywieniowe w chorobie Hashimoto FOOD FORUM 3(13) (2016) Gackowska
  7. Hashimoto: jak w 90 dni pozbyć się objawów i odzyskać zdrowie (2017), Wentz